Należy wiedzieć, że diagnostyka techniczna pojazdu to zbiór czynności mających na celu określenie stanu technicznego oraz lokalizację ewentualnych uszkodzeń bez demontażu lub przy częściowym demontażu zespołów. Diagnostyka obejmuje:
- pomiar wartości parametrów diagnostycznych i porównanie ich z wartościami nominalnymi.
- analizę przyczyn znalezionych odchyleń od normy.
Na tej podstawie określa się stan techniczny i podejmuje decyzję, czy dany pojazd (układ, zespół, mechanizm, część) nadaje się do dalszej eksploatacji, czy też wymaga regulacji, naprawy lub wymiany.
Urządzenie diagnostyczne to środek techniczny, za pomocą którego przeprowadza się badania i pomiary diagnostyczne oraz otrzymuje wynik sprawdzenia lub diagnozę.
Stan techniczny pojazdu to zbiór jego właściwości technicznych, które umożliwiają mu wykonywanie założonych zadań.
Parametr diagnostyczny to wielkość pośrednia wykorzystywana do oceny stanu technicznego pojazdu, zespołu, podzespołu lub mechanizmu, możliwa do zmierzenia bez konieczności demontażu.
Parametr wyjściowy może być uznany za diagnostyczny, jeżeli jest:
- jednoznaczny
- czuły na zmiany wartości parametru struktury (na przykład zmiana luzu powoduje mierzalną zmianę ciśnienia)
- łatwy do zmierzenia.
Wartość nominalna parametru diagnostycznego to wartość ustalona przez konstruktora lub producenta jako właściwa dla zespołu, mechanizmy lub elementu w pełni zdatnego, podana w dokumentacji technicznej.
Bezpośrednimi parametrami stanu technicznego są na przykład wymiary i kształt elementów, ustawienie współpracujących par kinematycznych, luzy, stan powierzchni, sprężystość elementu itp. W procesie eksploatacji następuje zmiana tych cech związana z pogorszeniem stanu technicznego pojazdu. W praktyce na ogół nie można wykorzystać bezpośrednich parametrów do oceny stanu technicznego, ponieważ bez demontażu nie ma możliwości ich zmierzenia lub jest to bardzo utrudnione. Dlatego też diagnostyka skupia sie na pomiarze symptomów, czyli parametrów pośrednich.
Pośrednimi parametrami stanu technicznego są symptomy diagnostyczne, czyli objawy, zjawiska lub wielkości mierzalne odzwierciedlające zaawansowanie procesu zużycia. Prawidłowa ocena stanu technicznego wymaga skojarzenia zmierzonego pośredniego symptomu z parametrami bezpośrednimi, takimi jak:
a). efektywność pracy i straty wewnętrzne – na podstawie pomiarów mocy efektywnej, zużycia paliwa, zdolności do przyśpieszenia, oporów ruchu, ciśnienia sprężania w cylindrach
b). szczelność zamkniętych przestrzeni roboczych – na podstawie pomiarów ciśnienia, czasu spadku ciśnienia, wielkości przecieków
c). stan materiałów eksploatacyjnych – na podstawie pomiarów zawartości wody w płynie, koncentracji zanieczyszczeń w oleju
d). zjawiska elektryczne – na podstawie pomiarów zmian napięcia i natężenia prądu
e). wielkości geometryczne, luzy – na podstawie pomiarów amplitudy i częstotliwości drgań, przyśpieszenia, skoku jałowego i roboczego.
